Lnb အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

Lnb အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ( 1 )
LNb ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႕အလြယ္ေခၚတာကေတာ့
စေလာင္းထိပ္ဖူးေပါ့ဗ်ာ (ျမန္မာေတြ နာမည္ေပးတာလွတယ္ဗ်)
တိတိက်က်ေျပာရင္ေတာ့
L.N.B = low noise Block converter
LNb က ေအာက္ကအတိုင္းႏွစ္ခုေပါင္းထားတာပါ
L N A (Low Noise amplifier)+ Block converter = LNB
ေျမမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ကီလိုမီတာ 36000 ေ၀းတဲ့ ကမၻာပတ္လမ္းမွာတည္ရွိေနတဲ့ ၿဂိဳလ္တုေတြ က watt အနည္း
ငယ္ရွိတဲ့ microwave signals ေတြထုတ္လြင့္ေပးပါတယ္
အာ့ signals ေတြဟာ 36000km အကြာကိုေလထဲမွတဆင့္
ျဖတ္ၿပီး ကမၻာေျမကို ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ signals အား အလြန္ နည္းသြားပါၿပီး။
အဲျဖစ္စဥ္မွာ 200db ေလာက္ေလွ်ာ့သြားပါတယ္
(အေနာ္တိုင္းထားတာမဟုတ္ဘူးေနာ္ ဖတ္မိတာကိုေရးတာခ္ခ္)
ဒါေၾကာင့္မို႕ က်ယ္ျပန္႕တဲ့စက္၀ိုင္းျခမ္းပံု စေလာင္းဗန္းေတြကို
အသံုးျပဳကာ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚရိုက္ၿပီး စက္၀ိုင္းအခြက္ သေဘာ
တရား အရ ဆံုမွတ္ကို ျပန္ကန္လာတဲ့signals ေတြကိုစုထား တာေတာင္ အေတာ္နည္းေနပါေသးသတဲ့။
အဲ့လိုနည္းေနေသး ဆင္ဂနယ္အားကို ခ်ဲထြင္းဖို႕ အီလစ္ထေရာနစ္ နည္းပညာကိုထမ္မံအသံုးျပဳရပါတယ္။
ဒီလို႕ခ်ဲ႕ထြင္းရာမွာ မလိုလားတဲ့ ဆင္ဂနည္း (noise)ေတြ
မပါ၀င္ေအာင္ႀကိဳးစားၿပီးခ်ဲ႕ထြင္းရတာ မို႕ အဲဒီအစိတ္အပိုင္း ကို
“Low Noise Amplifier” - LNA. လို႕ေခၚပါတယ္၊
ဒီလိုခ်ဲ႕ထြင္းရာမွာ လံုေလာက္တဲ့ ဆင္ဂနယ္အားရရွိဖို႕
အဆင္ (၃)ဆင့္ေလာက္နဲ႕ခ်ဲ႕(Noise)မပါ၀င္ေအာင္
LNA ကို တည္ေဆာက္ထားရပါတယ္။
ဒီမွာမွတ္သားစရာေျပာခ်င္တာကေတာ့ (noise) ပါ၀င္မႈကို
ေဖာ္ျပထဲ့ unit ကေတာ့ “Noise Temperature”.ျဖစ္ၿပိး
Kelvin (k) နဲ႕ ေဖာ္ျပပါတယ္
(k)က (db)နဲ႕ လည္းဆက္ႏြယ္ေနၿပီး
(0.1db)မွာ (7 k) / (0.2db)=14k / 0.3db=21k ျဖစ္လို႕
(0.1 db )တိုးတိုင္းမွာ (7k)ေပါင္းထည့္ရပါတယ္
ဒီယူနစ္ေတြက LNA ရဲ့ ပါေဖာ့မန္႕ကို ေဖာ္ျပရံုသာျဖစ္ၿပီး
လြန္ခဲ့တဲ့ 10ႏွစ္ေက်ာ္တုန္းက အေကာင္းဆံုး lna ရဲ့ (k)
က 24 degrees Kelvin ျဖစ္ၿပီး ယခုဆိုလွ်င္ 15’k ျဖစ္လာပါၿပီ
ဒါကို lnb ရဲ့ စကၠဴဗူးေတြ မွာ ေရးထားပါတယ္
ဒီမွာရီစရာေျပာျခင္တာကေတာ့
“ ထန္းလွ်က္ ကို မ်ဳိးအနည္းငယ္ခ်န္ၿပီး က်န္တာ အကုန္ပို႕ပါ“
“ ph 7 နဲ႕ပဲ ေက်နပ္မေနနဲ႕ ph 9 ထိရေအာင္ႀကိဳးစားၾကပါ“
လို႕ $တလြဲ အမိန္႕ေပးခဲ့သလိုမ်ဳိးပဲ
က်ေနာ္တို႕ ေရႊေတြက ဂဏန္းႀကီးတိုင္းေကာင္းတယ္ထင္ေတာ့
အဟိ air com ၀ယ္ရင္ noise db ဂဏန္းႀကီးတာေကာင္းတယ္
ထင္ၿပီး စြပ္၀ယ္သလိုပဲ
နားမလည္တုန္းကထိပ္ဖူး၀ယ္တာေတာင္
၁၇ံ k က (15’k)ထက္အပူပို ၿပီး
ခံမယ္ထင္လို႕ (17’k )ႀကီးတမင္ေရြး၀ယ္ခဲ့ဖူးေသးတယ္ ခ္ခ္
ေျပာရင္ေခ်ာ္သြားၿပန္ဘီ
အဲ ေျမျပန္စခန္းမွ ၿဂိဳလ္တု ၊ ၿဂိဳလ္တုမွ လက္ခံ စေလာင္းဗန္း
ဆီေရာက္ဖို႕ အတြက္ 36000km ႏွစ္ျပန္သြားရမွာမွိ႕
hight freq 2Ghz မွ 12ghz အတြင္းသံုးရၿပီး LNA ကခ်ဲ႕
ၿပီးအထြက္မွာ 2Ghz မွ 12ghz အတြင္းရွိေနပါေသးတယ္
အဲ့မွာ ျပသနာက ႀကိမ္းႏႈန္းျမင့္လွဳိင္းေတြက က်ေနာ္တို႕
ရိုးရိုးေကးဘယ္အတြင္းမွာသြားရင္ လွဳိင္းေတြေပ်ာက္ဆံုးရပါ
တယ္၊ ဗန္းနဲ႕ စက္ကလည္း မီတာ10မွာ 50 အၾကားရွိလို႕
စက္ဆီကို hight freq ေတြမေရာက္ႏိုင္ပါဘူး
ဥပမာ ေပးရရင္ ဆိုင္း၀ုိင္းတစ္ခု က တီးတဲ့အသံေတြကို
ခပ္ေ၀းေ၀းက နားေထာင္ရင္
ႀကိမ္းႏႈန္းျမင့္တဲ့ လင္းကြင္သံ ပေလြသံထက္
ႀကိမ္းႏႈန္း နိမ့္တဲ့ ဗံုသံ၊ ေဘ့စ္ ဂီတာသံေတြက ပိုၾကားရပါတယ္
ဆိုင္း၀ိုင္းက ကိုယ္နဲ႕နီးလာမွာသာ ႀကိမ္ႏႈန္းျမင့္ လင္ကြင္းသံ
ပေလြသံေတြကို ၾကားရမွာပါ ဒီသေဘာပါပဲ
ဒီေတာ့ ႀကိမ္းႏႈန္းျမင့္ကို Ghz မွ 950MHz to 2150 MHz
အၾကားရွိတဲ့ IF (Intermediate Frequencies)ျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲၿပီး ႏွိမ့္ခ်ရပါတယ္ ဒီလို block down လုပ္ၿပီး ေျပာင္းတဲ့အစိတ္အပိုင္းကို block converter လိုေခါပါတယ္
ဒီေတာ့ ဒီအစိတ္ပိုင္းႏွစ္ခု
L N A (Low Noise amplifier)+ Block converter ကိုေပါင္း
ၿပီး LNB လို႕ ေခၚတာပါ ။တစ္ခါတစ္ေလ feed horn ( ၿပန္လွဳိင္း စုေသာ ကြင္းအ၀ိုင္း ) ကို ပါ၀င္ေၾကာငး္ဆိုၿပီး LNBF လို႕လည္း
သံုးပါတယ္ ၊

lnb အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ( 2 )

radio wave ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ တာ က်ေနာ္တို႕ လူသားေတြ
အတြက္အက်ဳိးအမ်ားႀကီးရွိခဲ့ပါတယ္၊ (wave) နဲ႕ပါတ္သက္လို႕
freq ႀကိမ္ႏႈန္းဆိုတာ တစ္စကၠန္႕အတြင္း တိုင္းတာလို႕ရတဲ့
လိွဳင္း အႀကိမ္အေရအတြက္ကိုေျပာတာပါ။
လိွဳင္းအလ်ား Wavelength ဆိုတာက လိွဳင္းတစ္ခုရဲအရွည္ကို
ေျပာတာပါ။
ေရကန္ထဲ ခဲပစ္လို႕ ထြက္လာတဲ့ ေရလိွဳင္းေတြကိုၾကည့္ရင္
ခဲအနီးမွာ လိွဳင္းအလ်ားတို ၊ လိွဳင္အျမင့္ႀကီး ၊ အႀကိမ္မ်ားၿပီး အေ၀းဘက္ဆံုးက လွဳိင္ေတြက ေတာ ့လွဳိင္အလွ်ားရွည္ၿပီး
အႀကိမ္အေရအတြက္နည္းသြားတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္
ဒါေၾကာင့္ လွဳိင္အလ်ားတိုၿပီး ႀကိမ္ႏႈန္းျမင့္တဲ့ radio wave ေတြ
ဟာ ကမၻာတစ္ပတ္ကို ခဏေလးပတ္ႏိုင္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ပါးစပ္ကထြတ္တဲ့ အသံလွဳိင္း audio waveေတြဟာ မီတာအနည္းငယ္ပဲေရာက္ႏိုင္လို႕ ႀကိမ္းႏႈန္းျမင့္ radio wave
ေပၚတင္ၿပီး ထုတ္လြင့္ရပါတယ္။
radio wave က ထူးဆန္းသလားဆိုေတာ့ သိပ္မထူးဆန္းပါဘူး
ကိုယ္ထဲက ေရဒီယို ေလးကိုဖြင့္ မီးခုလုပ္ကေလး ဖြင့္လိုက္
ပိတ္လိုက္လုပ္ရင္ ေရဒီယိုထဲ မွာ ဂ်စ္ ဂ်စ္ ေအာ္ပါတယ္ ဒါ
ေရဒီယိုေ၀့ဗ္ပဲေလ သံႀကိဳးရိုက္စနစ္က ဒါကို အေျခခံတာပါ။
ေရဒိယိုwave ေပၚတင္တဲ့ နည္းကေတာ့ ႏွစ္နည္းရွိၿပီး
ေရဒီယိုေ၀့ဖ္ရဲ့ လိုင္အျမင့္ ကို ျပဳျပင္တဲ့ AM နဲ႕
ေရဒီယို ႀကိမ္းႏႈန္းကို ျပဳၿပင္ထုတ္လြင့္တဲ့ FM ပါ။
(အြန္႕ ဒါေတြ ဘာလို႕ လာေၾကာေနတာလဲ လို႕
ေၾကာေတာ့ ထိပ္ဖူး အေၾကာင္းဆို ဟြန္႕ လ်ာရွည္ထွာ)
ဟုတ္ပါဗ်ာ အေျခ ခံ အေၾကာင္းနဲ႕ ၿပီးေတာ့ စေလာင္းနဲ႕လည္း
ဆက္ႏြယ္ေနတာေတြမို႕ရွင္းျပေနရတာပါ
ကဲေတာ္ၿပီး ဒါေတြရွင္းရရင္ရွည္လ်ားအံုးမယ္ တိုတိုေျကာမယ္ဗ်ာ
အဲ ေရဒီယို ေ၀့ေတြကို ဖမ္းၿပီးတဲ့အခါမွာ အဲဒီႀကိမ္ႏႈန္းေတြထဲ
က carrier wave ကို ျပန္ႏုတ္ၿပီး မူလ ေအာ္ဒီယိုေ၀ကိုျပန္ထုတ္
သံဳးရပါတယ္။
လာၿပီး ခုမွ xp
အဲလို႔ပဲ လြင့္စက္ရံုမွ ၿဂိဳလ္တုေတြဆီ၊ ၿဂိဳလ္တုမွ ဖမ္းစက္ဆီ
ေရာက္ေအာင္ ႀကိမ္ႏႈန္းျမင့္ လွဳိင္း ေတြကို လြင့္လို႕တဲ့
ရုပ္သံလိုင္းေတြကို ေရာၿပီးလြင့္ရပါတယ္။
အသံုးျပဳတဲ့ လွဳိင္းေတြေပၚမူတည္ၿပီး
s/l/c/ku/ka band ေတြဆိုၿပီးခြဲျခားထားၿပီး
ေျဖာ္ေျဖေရးအတြက္ C နဲ႕ Ku အသံုးျပဳဖို႕သတ္မွတ္ထားပါတယ္
စက္ရံုမွ လြင့္တာကို uplink လို႕ေခၚၿပီး ျပန္ဖမ္းတာကို
down link လို႕သံုးပါတယ္ (အမေလး သိပ)
ဒီလို အပ္နဲ႕ေဒါင္း အတက္နဲ႕အဆင္းမွာ အခ်င္းခ်င္းမညိုရေအာင္
c band မွာ up for 5.925 to 6.425 GHzသံုးၿပီး
down မွာ 3.7 to 4.2 GHz သံုးပါတယ္ (eg 03660h30000)
ku မွာup for 12.75 to 14.25 GHzသံုးၿပီး
down မွာ 10.5 to 13.25 GHz သံုးပါတယ္ (eg 12272 )
ဒါေၾကာင့္ c နဲ႕ ku အလြယ္ခြဲျခင္ရင္ freq မွာ ေလးလံုးပါရင္
c band နဲ႕ ၅ လံုးပါရင္ ku ေပါ့
ဒီေတာ့ lnb ေတြမွာ ေရးထားတဲ့ lnb L.O.freq ဆိုတာဘာလဲ??
စီ ထိပ္ဖူးေတြမွာ ဆို lnb L.O.freq -5150 နဲ႕
ေကယူ ထိပ္ဖူးေတြမွာ lnb L.O.freq 11300 တို႕ 9750/10600
ေတြ ေရးထားတာ ေတြဖူးမွာပါ
lnb L.O.freq =LNB LOCAL OSCILLATOR Freq ပါ
ေစာနက ေရးထားသလိုေပါ့ carrier hight Frq ေတြ ထဲက
ေရာေႏွာထားတဲ့ ရုပ္သံေတြကို စစ္ထုတ္ဖို႕နဲ႕
IF (Intermediate Frequencies)ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းရတဲ့
block converter အစိတ္အပိုင္းမွာ L.O.freq က အဓိကၾက
ပါတယ္။ထြက္လာတဲ့ if ေတြက OSCILLATOR ေပၚ မွီေနတာမို႕
လိွဳင္းထုတ္ တဲ့ ခရစ္စတယ္ေလးေတြက ႀကိမ္းအႏႈန္းအေသ
ခ်ိန္ထားရၿပီး အပူေၾကာင့္ေျပာင္းလဲတာ၊ ဗို႕လ္အားေၾကာင့္
ေျပာင္းလဲတာမ်ဳိးမျဖစ္ေစရပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ lnb L.O.freq ေပၚမူတည္ၿပီး စီထိပ္ဖူး၊ ေကယူထိပ္ဖူးဆို
ၿပီးကြဲသြားတာပါ။
ဒါကိုထပ္ရွင္းရရင္ေတာ့
The satellite broadcast frequency ထုတ္လြင့္ ႀကိမ္းႏႈန္း
(channl transponder freq)ဟာ
The L.O. frequency နဲ႕(IF)ေပါင္းထားတာပါ။
စကိုင္းနက္မွာ ့ ရွစ္ေပ စေလာင္းနဲ႕တြဲဖို႕ lnb L.O frq ေရြးစရာမွာ c band အတြက္ 5150 မပါေတာ့ ဂလို ၾကံဖန္ၿပီးေတာ့
လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဖမ္းစက္ရဲအလုပ္လုပ္ပံုက
က်ေနာ္တို႕ ဘယ္လိုပဲ channal freq ရိုက္ရိုက္
lnb settingေတြ ဘယ္လိုခ်ိန္ခ်ိန္
သူက lNB ကို လိုအပ္တဲ့ if ကိုတြက္ၿပီး
ေတာင္းတာပါ။သူတြက္ပံုက
စီဆို L.O. frequency 5150 ထဲက ရိုက္လိုက္တဲ့ freq ကို ႏႈတ္ရင္ If freq ရၿပီး အာ့ ကို lnb ဆီေတာင္းဆိုပါတယ္
ေကယူဆိုရင္ ရိုက္လိုက္တဲ့ freq ထဲက L.O. frequency 11300
ကို ႏႈတ္ရင္ if ကိုရပါတယ္ (ေပါင္းတာနဲ႕ ႏႈတ္တာကြာတယ္ေနာ္)
ဒီေတာ့ ဒါကို တြက္ထုတ္ရင္ fomular က ဂလိုရပါတယ္
c to ku ေပါ့ (ဥပမာ စီ 4200 အတြက္)
C lnb L.O - tp freq for C band lnb =IF
5150-4200= 950
IF + ku lnb L.O= tp freq for ku band lnb
950 + 11300=12250
c to ku fomular > (5150-tp freq )+ 11300=ku tp freq
ku to c fomular > 5150-(tp freq-11300)= c tp freq
ဒီေတာ့ 4200 ရွိတဲ့ စီလိုင္းခ်ယ္နယ္ကို စကိုင္းနက္မွာ Lnb ကို
11300 ထားၿပီး တြက္ထားတဲ့ 12250 နဲ႕ ဖမ္းရင္ မိမွာပါ။
စကိုင္းနက္က စီကို ပိတ္ထားလဲ ေအးေဆးေပါ့။
ရႈပ္ကုန္ဘီလား ခ္ခ္ ဒီမွာၾကည့္
စီအတြက္ IF က 5150-4200= 950 ပါ
ေကယူအတြက္ IF က 12250-11300= 950 ပဲ ဒါေၾကာင့္
စက္က lnb ကို If freq 950Mhz ကိုပဲ ေတာင္းမွာပါ။

Post by HELLMAN